De vergeten parel van de Loire
De vergeten parel van de Loire
De Loire rivier is de langste rivier van Frankrijk (1.012 km.) en langs de hele rivier zijn vele klimaten, verschillende bodemtypes, diverse tradities en per regio verschillende druivenrassen te vinden.
Damn, ik krijg altijd honger wanneer ik deze stukkies type…
Maar er is een belangrijke overeenkomst tussen alle Loire wijnen.
De wijnen blinken namelijk allemaal uit in verfijning en frisheid, zijn zelden extreem duur en meestal van een single
druivenras gemaakt. Wanneer je vanaf de Atlantische Oceaan landinwaarts de rivier zou volgen is het eerste wijnbouw gebied dat je tegenkomt, rondom de stad Nantes, het gebied Muscadet.
Nee, niet die zoete, super aromatische wijn gemaakt van het druivenras Muscat, maar juist precies het tegenovergestelde: een verfijnde (zeer) droge witte wijn, gemaakt van het druivenras Melon de Bourgogne, met zilte en minerale aroma’s en zachte zuren.
En misschien wel de aller beste wijn/spijs combinatie met schaal en schelpdieren.
Damn, ik krijg altijd honger wanneer ik deze stukkies type…
Afbeelding: Wine Folley
In de jaren ’80 van de vorige eeuw was dit de to got to
droge witte wijn in Nederland. En dat hadden de wijnboeren daar ook in de gaten, er werd meer Melon de Bourogne aangeplant dan ooit en op plekken waar ze eigenlijk niet thuis hoorde, de opbrengsten werden hoger en hoger en de kwaliteit van de wijn ging met sprongen achteruit. Dat pikte de consument natuurlijk niet en uiteindelijk klapte het hele zooitje. De verkoop zakte in elkaar, de prijs van de druiven gingen naar beneden en het aantal hectare wijngaard ging van ruim 13.000 terug naar zo’n 8.000 hectare in 2017.
Maar nu?
Het koele klimaat in het westen van Loire vallei ondervindt duidelijke invloeden van de Atlantische Oceaan, waardoor de druiven lang rijpen en frisheid behouden en in de uiteindelijke wijnen proef je altijd iets ziltigs.
Er is een overlappende AOC genaamd Muscadet (Sinds 1937), welke kwalitatief en qua kwantiteit niet veel voorstelt. Deze wijnen dienen te worden bewaard met de dode gistcellen nog in de tank en moeten tussen maart en november in het jaar na de oogst worden gebotteld. De wijnmaker mag dan Sur lie (Gerijpt op de dode gist) op het etiket vermelden. Het wordt (veel) spannender wanneer je de wijnen uit Muscadet-Sèvre et Maine
Er is een overlappende AOC genaamd Muscadet (Sinds 1937), welke kwalitatief en qua kwantiteit niet veel voorstelt. Deze wijnen dienen te worden bewaard met de dode gistcellen nog in de tank en moeten tussen maart en november in het jaar na de oogst worden gebotteld. De wijnmaker mag dan Sur lie (Gerijpt op de dode gist) op het etiket vermelden. Het wordt (veel) spannender wanneer je de wijnen uit Muscadet-Sèvre et Maine
(AOC sinds 1936 en zo’n 80% van de wijngaarden) probeert, vernoemd naar de twee riviertjes die door het gebied stromen. Hier zijn drie specifieke bodem types te herleiden, welke steeds vaker als dusdanig gebotteld worden door de nieuwe generatie wijnmakers in Muscadet: gneiss, graniet en schist. Ook uit de AOC’s Muscadet-Coteaux de la Loire (Tevens een AOC sinds 1936) en Muscadet-Côtes de Grandlieu (AOC sinds 1994) komen voorbeelden van prachtige wijnen.
Sinds eind vorige eeuw, experimenteren wijnmakers steeds meer met verschillende wijn maak technieken, zoals het vergisten van de wijn in houten vaten, amfora, battonage en het vergisten met de schil.
En sinds 2011 zijn er drie Cru Communaux in Muscadet-Sèvre et Maine. Deze drie dorpen maken superieure, terroir gedreven wijnen, van wijngaarden met lagere opbrengsten (Max. 45 hl./hec.) en sur lie rijping die de hierboven aangeven deadline zo zwaar overschrijden, dat de vermelding ‘sur lie’ op het etiket niet meer toegestaan is. Deze wijnen zijn jong al heel benaderbaar, maar worden beter en beter wanneer je geduldig bent en ze 5 tot 10 jaar laat rijpen. Er zijn wijnmakers in Muscadet die echt onmeunig hard hun best doen om top wijnen te maken, dit maakt Muscadet voor mij de parel om weer te herontdekken betreft wijnen uit de Loire.
En sinds 2011 zijn er drie Cru Communaux in Muscadet-Sèvre et Maine. Deze drie dorpen maken superieure, terroir gedreven wijnen, van wijngaarden met lagere opbrengsten (Max. 45 hl./hec.) en sur lie rijping die de hierboven aangeven deadline zo zwaar overschrijden, dat de vermelding ‘sur lie’ op het etiket niet meer toegestaan is. Deze wijnen zijn jong al heel benaderbaar, maar worden beter en beter wanneer je geduldig bent en ze 5 tot 10 jaar laat rijpen. Er zijn wijnmakers in Muscadet die echt onmeunig hard hun best doen om top wijnen te maken, dit maakt Muscadet voor mij de parel om weer te herontdekken betreft wijnen uit de Loire.
Domaine de l'Ecu 'Carpe Diem' en op de achtergrond wijnmaker Fred Niger. Foto: WinestaBram
Domaine de l’Ecu
Een van de top producenten uit de Muscadet is Domaine de l’Ecu. Een wijnbedrijf waar als sinds de jaren ’70 biologisch wordt gewerkt en sinds 1988 zelf bio-dynamisch. Guys Boissard heeft het domein jaren gerund en sinds een aantal jaar overgedragen aan de avontuurlijke Fred Niger. En een paar maanden geleden ontmoette ik deze zeer, zeer gedreven man op het natuurwijn festival Mesjogge, in Amsterdam.
Een van de top producenten uit de Muscadet is Domaine de l’Ecu. Een wijnbedrijf waar als sinds de jaren ’70 biologisch wordt gewerkt en sinds 1988 zelf bio-dynamisch. Guys Boissard heeft het domein jaren gerund en sinds een aantal jaar overgedragen aan de avontuurlijke Fred Niger. En een paar maanden geleden ontmoette ik deze zeer, zeer gedreven man op het natuurwijn festival Mesjogge, in Amsterdam.
Z’n wijnen zijn werkelijk fenomenaal en de ideale mix tussen het klassieke Muscadet en het maken van natuurwijn. De wijnen worden spontaan vergist, vaak in amfora, er wordt niets toegevoegd en niet gefilterd en toch zijn de wijnen stuk voor stuk loep zuiver en spatten ze van de energie.
Melon de Bourogne
Melon is een eeuwen oud druivenras dat al in de 13e eeuw werd verbouwd in Bourgogne. Ze is een kind van twee van de oudste druivenrassen ter wereld: Pinot en Gouais Blanc en is o.a. familie van Chardonnay. Vanaf de 17e eeuw werd Melon meer en meer aangeplant in de Loire vallei en uiteindelijk door Nederlandse handelaren aangeplant in Muscadet. Zij waren opzoek naar goedkope, neutraal smakende wijnen om in Nederland te distilleren tot Brandewijn. Er zijn stemmen die beweren dat de naam Muscadet van de Franse vertaling voor nootmuskaat (Noix de muscade) komt, een van de specerijen die de Nederlanders toevoegden aan hun Brandewijn. Ook word er beweerd dat in 1709 bijna alle blauwe druivenstokken in Muscadet werden vernietigd door een super strenge winter en ze vervangen werden door de witte druif Melon de Bourogne. In the holy grail of grape vatieties, Wine Grapes van Jancis Robinson, wordt dit echter ontkracht. Onder de naam Bourgogne, werd Melon namelijk al in 1615 aangeplant in wijngaarden rond om Nantes.
Het is van zichzelf een relatief neutraal druivenras, maar ze excelleert door expressie van het terroir waar ze groeit. Dit maakt dat veel wijnmakers tegenwoordig de verschillende bodemtypes in hun wijngaarden apart vergisten en bottelen, dat je de zilte toets van de oceaan ruikt en dat de kenmerkende sur lie rijping en andere wijn maak technieken zo mooi naar voren komen in deze wijnen.
Het is van zichzelf een relatief neutraal druivenras, maar ze excelleert door expressie van het terroir waar ze groeit. Dit maakt dat veel wijnmakers tegenwoordig de verschillende bodemtypes in hun wijngaarden apart vergisten en bottelen, dat je de zilte toets van de oceaan ruikt en dat de kenmerkende sur lie rijping en andere wijn maak technieken zo mooi naar voren komen in deze wijnen.
Sur wie?
Had ik al gezegd dat ik altijd honger krijg wanneer ik stukkies type?
Bronnen:
The world atlas of wine, 8th edition, H. Johnson en J. Robinson, 2019
The Oxford companion to wine, 4th edition, J. Robinson, 2015
Wine Grapes, J. Robinson, J. Harding, J. Vouillamoz, 2012
wildewijnen.nl
domaine-ecu.com
winefolley.com
Sur lie, letterlijk vertaald van uit het Frans: Op z’n gist. Oftewel, het rijpen van de wijn, met de overleden gistcellen nog in de tank of het vat.
Deze gistcellen geven de wijn meer structuur, meer smaak en soms iets een prikkeltje. Er ontstaan o.a. smaken van biscuit, amandel en hazelnoot in de wijn. In Muscadet worden de wijnen na de rijping vaak rechtstreeks uit de tank/vat gebotteld, zonder te filteren. Om kwalitatief nog betere wijnen te maken, kiezen de top producenten er vaak voor om gezondere en rijpere druiven te oogsten, langer sur lie te rijpen en de verschillende bodem types apart te bottelen. Sommige van deze wijnen laten zich makkelijk 5 tot 10 jaar weg leggen, om dan vol power fantastisch te smaken met een in roomboter gebakken zeetong.
Deze gistcellen geven de wijn meer structuur, meer smaak en soms iets een prikkeltje. Er ontstaan o.a. smaken van biscuit, amandel en hazelnoot in de wijn. In Muscadet worden de wijnen na de rijping vaak rechtstreeks uit de tank/vat gebotteld, zonder te filteren. Om kwalitatief nog betere wijnen te maken, kiezen de top producenten er vaak voor om gezondere en rijpere druiven te oogsten, langer sur lie te rijpen en de verschillende bodem types apart te bottelen. Sommige van deze wijnen laten zich makkelijk 5 tot 10 jaar weg leggen, om dan vol power fantastisch te smaken met een in roomboter gebakken zeetong.
Had ik al gezegd dat ik altijd honger krijg wanneer ik stukkies type?
Bronnen:
The world atlas of wine, 8th edition, H. Johnson en J. Robinson, 2019
The Oxford companion to wine, 4th edition, J. Robinson, 2015
Wine Grapes, J. Robinson, J. Harding, J. Vouillamoz, 2012
wildewijnen.nl
domaine-ecu.com
winefolley.com
Domaine de l'Ecu 'Carpe Diem' 2014. 100% Melon de Bourgogne, met hele trossen, spontaan vergist in amfora, 15 maanden sur lie gerijpt en gebotteld zonder enige vorm van filtratie. Foto: WinestaBram